De Vishal in Haarlem

De Vishal in Haarlem: , 2011RD Haarlem

Aan het begin van de 17de eeuw werd de eerste Vishal gebouwd, op de plek waar voordien het “dievenkerkhof” was. Misdaders die waren terechtgesteld of al tijdens gevangenschap bezweken, werden hier begraven. Deze eerste Vishal werd gebouwd door Lieven de Key (ook bouwmeester van De Vleeshal) in 1603. Doel was vanzelfsprekend een plek te creëren waar de vis (in de schaduw van de kerk) verhandeld kon worden.
In de loop van de 18de eeuw ging de vishandel in Haarlem achteruit, waardoor de Vishal in verval raakte. Daarom besloot men in 1767 om een nieuwe en kleinere vishal te bouwen. Die kleinere Vishal – de huidige – kwam in 1769 gereed. Veel van de oorspronkelijke bouwmaterialen worden hierbij hergebruikt. Op de prenten is te zien dat de toenmalige Vishal nu uit twee delen bestaat die allebei overkapt zijn. Daarmee krijgt de hal een semi-open karakter.
Vanaf 1898 heeft de Vishal het karakteristieke glazen dak waardoorheen je een schitterend zicht op de Bavo hebt. In de Vishal werd zeevis verkocht. De vis werd aanvankelijk vooral aangevoerd door vissersvrouwen vanuit Zandvoort. Tot in het midden van de 19de eeuw liepen zij via het nog altijd bestaande Visserspad door de duinen, langs Kraantje Lek en via ’t Wapen van Kennemerland, nog altijd bekend als “De stinkende emmer” naar de Vishal op de Grote Markt. Daar verhandelden zij hun vis, maar wel nadat de vis was gekeurd in de Vleeshal.
Tot aan de tweede wereldoorlog 1940-1945, behield de Vishal haar oorspronkelijke bestemming, maar na de oorlog niet meer. het diende voor van alles en nog wat, zoals de opslag van in beslag genomen fietsen. Totdat het in 1961 dependance werd van het Frans Hals museum. In 1987 is de Vishal gerestaureerd en in 2009 nogmaals.

Nu, een modern monument 

Sinds 1993 is De Vishal in gebruik als expositieruimte voor actuele, moderne kunst. Vereniging De Vishal die bestaat uit ongeveer 150 professionele plaatselijke kunstenaars, organiseert er rond de 10 exposities per jaar die gratis toegankelijk zijn voor publiek. De Vishal is de afgelopen jaren uitgegroeid tot een plek, waar behalve kunst, ruimte is voor muziek, gedichten, film en toneel. Doordat er een doorgang is naar de Sint Bavo, bestaat de mogelijkheid om samen met De Vishal een expositie te organiseren.