Chinoiserie – Droomwereld of opmaat tot Revolutie?

Van 25 mei 2019 tot 15 sep 2019
Chinoiserie-theedrinkend-gezelshap-detail-porselein-

Op zaterdagmiddag 25 mei 2019 wordt de nieuwe tentoonstelling ‘Chinoiserie – droombeeld of opmaat tot Revolutie?’ in het Muziek Museum Zutphen geopend. De tentoonstelling ‘Chinoiserie’ belicht de wisselwerking tussen culturen: hoe de stereotyperende beeldvorming van Oosterse beschavingen te herkennen is in design en muziek van de Westerse wereld in de 18e– en 19e-eeuw.

Chinoiserie ?

In de 18e-eeuw ontstond in de westerse wereld een stereotyperend beeld van andere beschavingen, vaak bijeen gefantaseerd uit reisverhalen. Deze interesse in andere culturen zie je terug in kunst en muziek, en het beïnvloedde ook het denken over de eigen maatschappij.

Hoe kijk je aan tegen een heel andere samenleving als je er nooit zelf geweest bent en je het alleen uit reisverhalen kent? Over China, Japan, het Ottomaanse Rijk en de Afrikaanse koninkrijken deden drie eeuwen geleden de meest fantastische verhalen de ronde. Luxeproducten uit die verre culturen, zoals porselein, textiel, specerijen, koffie en chocola waren ‘hot’. Zo ontstond in de westerse wereld gedurende de 18e-eeuw een stereotyperend beeld. Deze interesse in andere culturen zie je terug in kunst en muziek, en het beïnvloedde ook het denken over de eigen maatschappij. De aristocratie droomde weg in gestileerde chinoiseriekamers, Japanse tuinen en Turkse tenten. Ook componisten lieten zich niet onbetuigd. Fortepiano’s werden uitgerust met Janitsarenbel en -trom. Hoe ervaren wij die stereotypering van andere culturen nu? En was dit indertijd wederzijds ? Is dit erfgoed belast met een verleden?

Deze bescheiden, maar intrigerende tentoonstelling geeft voorbeelden.

De aftrap: een wandelconcert met in de hoofdrol Marie Antoinette, de muzikale koningin van Frankrijk

De tentoonstelling start met een wandelconcert op 25 mei. Hierin staat het leven en de muziek van Koningin Marie Antoinette centraal – dat begon in een paleis en eindigde op het schavot. Ook de muzikaal begaafde Marie Antoinette volgde de smaak van haar tijd, waar de fantasiewereld van de ‘Chinoiserie’ de grote mode was. Ook kritiek op de maatschappelijke verhoudingen werd verbeeld in de voorstelling van andere, exotische culturen. De droomwereld, waar ‘Chinoiserie’ een uitdrukking van is, vormde eveneens een vluchtweg, ver van de groeiende spanningen tussen wie in ongebreidelde rijkdom, dan wel in diepste armoede leefde – met als dramatisch hoogtepunt: de Franse Revolutie.

In het Muziek Museum ziet de piano uit het paleis in Versailles, die koningin Marie Antoinette kort voor het uitbreken van de Franse Revolutie van haar protegé Sebastian Erard ten geschenke kreeg.

Alle informatie over het wandelconcert en ticketverkoop

Hoe lang is de tentoonstelling nog te zien ?

Vanaf 29 mei te zien (op 25 en 26 mei is het museum uitsluitend geopend voor bezoekers aan de muziekevenementen) t/m 15 september 2019 (weekend Open Monumentendagen).

Echter, de gemeente Zutphen heeft het Geelvinck Muziek Museum de wacht aangezegd. Als er niet vóór eind mei overeenstemming over de toekomst is bereikt, dient het museum per 1 juli uit het markante rijksmonument ‘De Wildeman’ vertrokken te zijn. Het door een financiële crisis geteisterde huidige College van Burgemeester en Wethouders interpreteert daarmee naar de letter, maar niet naar de geest, de intentieovereenkomst voor continuïteit in dit historische gebouw, die het museum ruim anderhalf jaar geleden met het voorgaande College had afgesproken. Wij zijn in gesprek met de gemeente en hopen op een oplossing. Lees meer

Kom naar het Muziek Museum in Zutphen nu het nog kan!

Overzicht